Kỹ thuật trồng cây keo đen: Bí quyết và kinh nghiệm

Giới thiệu về cây keo đen

Cây keo đen, hay còn được gọi là trám đen, là một loại cây lấy gỗ và có quả ăn được. Đây là cây được nhiều người ưa chuộng bởi nguồn cung quả cao. Cây có kích thước lớn, cao khoảng 25-30m và đường kính tới 90cm. Thân cây thẳng và phân nhánh rất nhiều. Vỏ cây có màu nâu nhạt, sau khi cắt sẽ có mủ đen. Toàn thân cây tỏa ra mùi hắc và gỗ của cây có màu trắng nhạt. Cây trám đen được phân bố rộng rãi ở các tỉnh phía Bắc, Quảng Bình, Nghệ An, Vĩnh Phúc và nhiều nơi khác, thường mọc rải rác trong rừng hoặc giao hỗn với các loài cây khác.

Lợi ích và ứng dụng của cây trám đen

Gỗ của cây trám đen được sử dụng để xẻ ván, làm nhà và chế tạo các dụng cụ thông thường. Ngoài ra, gỗ của cây còn có mùi thơm và dễ cháy, nhựa của cây được sử dụng trong sản xuất sơn, vecni, xà phòng, nước hoa và nhang. Trong số các loại trám, trám đen được coi là ngon nhất và được sử dụng trong nhiều món ăn như canh cá, nước canh, đồ nếp và có thể ngâm chua ăn dần. Quả mơ khô từ cây trám đen cũng được sử dụng để giải độc và chữa ho, tiêu chảy. Trái cây của cây trám đen cũng có thể được ăn. Hạt của cây có thể được ép lấy dầu và dùng để làm nhân bánh. Ngoài ra, cây trám đen còn được sử dụng để chữa mộng tinh.

Kỹ thuật trồng cây trám đen

Thu thập hạt giống

Để thu thập hạt giống, chúng ta có thể chờ đến cuối tháng 10 và tháng 11, khi vỏ quả đã chuyển sang màu tím đen. Ta nên thu quả bằng chài thay vì lấy quả rụng dưới gốc cây. Quả thu hoạch về cần được loại bỏ tạp chất, sau đó ngâm nước nóng 70-80°C trong 2-3 giờ và vớt ra để nguội. Tiếp theo, dùng dao cắt đôi quả để loại bỏ hạt. Thịt của quả có thể được ăn hoặc chế biến thành thức ăn lâu dài. Hạt sau khi được ngâm nước và rửa sạch nên được phơi khô ở nơi râm mát, thoáng gió để chuẩn bị cho việc gieo.

Tạo cây con

Có hai thời điểm chính để gieo trồng cây trám đen. Thời điểm đầu là vào cuối tháng 10 và tháng 11 để gieo trồng vụ thu năm sau. Thời điểm thứ hai là vào tháng 2 và tháng 3 để gieo trồng vụ xuân tiếp theo.

Xử lý hạt giống

Trước khi gieo hạt, chúng ta nên ngâm hạt trong nước ấm khoảng 30-40°C trong 8 giờ và rửa sạch. Có hai phương pháp để ươm hạt và kích thích nảy mầm:

1. Cho hạt giống vào túi vải chứa 1-2kg sợi bông và để nơi ấm, kín gió. Hàng ngày, ta cần rửa sạch túi bằng axit. Sau 20 ngày, hạt sẽ nứt ra và chúng ta có thể nhặt những hạt nứt nanh để cho vào bầu đất. Tùy theo tình hình, chúng ta có thể tiếp tục nhặt những hạt còn lại cho đến khi tất cả hạt đã nảy mầm.

2. Rải đều hạt trên một lớp đất cát pha và lấp đất trên hạt dày 2-3cm. Tiếp theo, chúng ta nên phủ một lớp màng trong suốt lên cây để bảo vệ khỏi sự tác động của nấm và tưới nước hàng ngày. Sau khoảng 15-20 ngày, khi hạt đã nảy mầm, ta có thể chuyển những hạt đã nảy mầm vào bầu và tiếp tục tưới nước.

Nhà trẻ

Sau khi cây con đã cách mặt đất khoảng 4-6cm và lá mầm có màu vàng nhạt đã chuyển sang xanh nhạt, chúng ta có thể đem cấy cây ra chậu. Kích thước chậu phù hợp là đường kính khoảng 9cm và đáy có đục lỗ khoảng 18-20cm. Chất đất tốt nhất để trồng cây là đất mùn rừng hoặc đất thịt nhẹ pha trộn với phân chuồng hoai mục và supe lân. Đặt quả bầu lên giường và giữ khoảng cách 5-6cm giữa các bầu.

Chúng ta cần chăm sóc cây ươm trong 4 giai đoạn sinh trưởng. Ở giai đoạn đầu, từ một lá mầm cho đến một lá đơn, chúng ta cần che nắng và tưới nước thường xuyên để đảm bảo cây sinh trưởng tốt và tránh hỏng rễ. Giai đoạn thứ hai, từ lá đơn đến lá kép dạng 3 lá chét, cây phát triển nhanh và chúng ta cần giữ nước đất. Chúng ta cần cắt bỏ các khóm trên luống và tùy theo thời tiết mà nhổ bỏ một phần hoặc toàn bộ vào cuối kỳ. Chúng ta cũng cần bón phân NPK và tưới nước đủ lượng. Giai đoạn thứ ba, từ lá kép dạng 3 lá chét đến lá hoàn chỉnh có 5-7 lá chét, cây cũng cần được bón phân và tưới nước đều đặn. Cuối cùng, từ khi lá mọc đủ đến khi xuất vườn, chúng ta cần duy trì việc tưới tiêu, bón phân và phòng trừ sâu bệnh. Hãm cây bằng cách không tưới nước 1 tháng trước khi xuất vườn.

Kỹ thuật canh tác và chăm sóc cây trám đen

Ngoài việc trồng cây trám đen để lấy quả, chúng ta cũng có thể kết hợp canh tác nông lâm. Trong hai, ba năm đầu, chúng ta có thể xen các loại cây khác như lạc, lúa, đậu, sắn… Tiếp theo, chúng ta có thể xen các loại cây có hàm lượng đạm cao như đậu cô ve hoặc vải thiều. Đối với việc làm đất, chúng ta cần phát toàn bộ thảm thực vật, thu gom gỗ và đốt chúng. Sau đó, chúng ta có thể đào hố theo đường đồng mức và kích thước hố tầm 40 x 40 x 40cm hoặc 50 x 50 x 50cm. Mỗi hố nên được bón lót phân chuồng hoai mục và phân NPK.

Mật độ trồng cây trám đen nên ở mức 400-500 cây/ha, với khoảng cách 4-5cm giữa các cây cùng hàng và 5m giữa các hàng. Thời vụ trồng là từ tháng 2 đến tháng 3 và thu hoạch từ tháng 7 đến tháng 8. Kỹ thuật trồng rừng của cây trám đen nên được thực hiện vào thời vụ thích hợp và thời tiết mát mẻ. Khi trồng rừng, chúng ta cần đào hố bằng cuốc và để giá thể thấp hơn miệng hố khoảng 1-1,5cm. Sau đó, cắt vỏ bầu và đặt cây vào hố, đảm bảo rễ thẳng và căng cổ chậu. Sau đó, nén chặt đất và tưới nước. Chúng ta nên tưới khoảng 4-6 lít nước/mét vuông mỗi ngày trong vài ngày đầu khi cây mới được trồng. Sau một tuần, cây sẽ bén rễ.

Chăm sóc cây trám đen qua 5 năm đầu cũng rất quan trọng. Trong năm đầu, chúng ta cần vệ sinh 2 lần và vun gốc 2 lần. Đồng thời, cần cày xới đường kính gốc 0,7-0,8m và kiểm tra độ dày đặc của đất. Cần lưu ý tránh cho trâu, bò và dê ăn lá, dế, mối cắn phá cây. Ở năm thứ hai, chúng ta tiếp tục vun 2 lần và cuốc gốc 2 lần. Nên bón phân NPK và chúng ta cũng cần buộc dặm để đảm bảo mật độ cây hợp lý và tránh gia súc ăn lá, rễ và mối mọt. Ở năm thứ ba, chúng ta cần phái vào mùa xuân và cuối mùa thu. Cần mở rộng phạm vi cày xới cỏ lên 1-1,2m để tránh gia súc ăn lá cây. Đến năm thứ năm, chúng ta cần cắt bỏ các cành non bị bệnh, xới tung rễ và bón lót cho cây. Chúng ta có thể sử dụng 6-8kg phân chuồng và 1-2kg phân đạm, lân, kali mỗi cây để tạo điều kiện tốt nhất cho cây sinh trưởng và đậu quả. Nếu điều kiện đất tốt, cây trám đen có thể cho quả vào năm thứ 6 và có thể thu hoạch liên tục trong khoảng 50 năm. Khi cây trưởng thành, chiều cao cây có thể đạt tới 25m.

Với những công việc chăm sóc đầy công phu, cây trám đen sẽ mang lại kết quả tốt cho chúng ta. Nhu cầu công nghệ chống phá rừng của gia súc và con người hiện nay cũng là một lợi thế cho sự phát triển của cây trám đen. Nếu được chăm sóc đúng cách, cây trám đen sẽ mang lại lợi ích kinh tế cao và có giá trị gia tăng cho người trồng.