Chiết cành là hình thức nhân giống cây ăn quả mà cây con giữ nguyên đặc tính di truyền của cây mẹ.
Cây sinh trưởng và phát triển nhanh, thân thấp, tán gọn, dễ chăm sóc, cho quả sớm, nhanh thu hoạch nên chiết cành là phương pháp sinh sản vô tính đơn giản, dễ thực hiện, tỷ lệ sống cao. Chuyển giao giống ưu tú cho nhà vườn quy mô nhỏ. Tuy nhiên, chiết cành cũng có những hạn chế nhất định như: bỏ cây nhanh, cây không bền, hệ số sinh sản thấp, dễ gây hại cho cây mẹ. Tuy nhiên, nếu được chăm sóc tốt, cây vẫn có thể cho trái đến 20-30 năm. Kỹ thuật chiết cành và nhân giống cây ăn quả bao gồm:
Hầu hết các loại cây cảnh đều có thể nhân giống bằng phương pháp giâm cành như sanh, tơ, kim… trừ một số cây khó ra rễ.
Chọn cây: Chọn cây có từ 3-5 lóng, chọn cây cho năng suất cao, ổn định, chất lượng tốt, sinh trưởng khỏe, không bị sâu bệnh.
Chọn cành: Khi chiết cành không nên chọn cành già, cành thấp, cành mọc bên trên, cành bị bệnh và sâu bệnh, cành mọc um tùm. Tốt nhất nên chọn những cành ưa sáng mọc ở giữa tán, thân ngắn, cành to, đường kính 1,0-1,5 cm, vỏ không quá xanh hoặc quá sẫm để chiết. Cành dài 40-60 cm, phân 2 nhánh. Khi chiết cành, cành nhỏ khả năng ra rễ và khả năng sinh trưởng tốt hơn cành lớn, nhưng nếu cành quá nhỏ thì cành dễ gãy, không chịu được bầu.
– Vụ xuân hè: hái vào tháng 3, tháng 4
– Vụ thu đông: hái vào tháng 9
Trước khi chiết cành, cây mẹ cần được ươm từ 1-2 tháng để cây mẹ phát triển khỏe mạnh, nhựa cây lưu thông mạnh, cành nhanh bén rễ.
-
Bước 1. Khoanh tròn bao vây:
Dùng dao sắc khứa các khoanh tròn ở hai đầu cành cách nhau 3-5 cm và cách gốc cành 10-15 cm rồi dùng mũi dao gọt bỏ phần khoanh tròn.
Sử dụng dao cạo để tẩy bề mặt gỗ để loại bỏ lớp biểu bì và làm sạch vết cắt bằng giẻ.
-
Bước 2. Chuẩn bị hỗn hợp ruột bầu:
Ngoài việc chọn cành chiết, bạn cũng cần chuẩn bị đất trồng bầu. Dùng đất vườn hoặc bùn ao phơi khô, nghiền nhỏ rồi trộn với phân chuồng hoai mục, trấu hoặc rơm rác mục, rễ lục bình…
Trộn các nguyên liệu trên theo tỷ lệ 2/3 đất và 1/3 đất, tưới ẩm đến độ ẩm bão hòa 70% (đất có thể trở thành “sâu”, nhưng không bị vón cục nếu bị sũng nước và chảy ra tay).
Đường kính củ 6-8 cm, trọng lượng 150-300 gam, cao 10-12 cm. Bầu không được quá rộng, cây không cung cấp đủ độ ẩm cho đất, đất bên ngoài khô cứng khiến bí khó bén rễ.
-
Bước 3. Nhánh
Chọn ngày có thời tiết tốt (có nắng) dùng dao bén rạch vỏ thay vì khoét vào gỗ, nên bố trí rạch vỏ vào buổi sáng, tùy từng giống mà thời gian buộc bầu cũng khác nhau. .
Chẳng hạn, các loài cây có nhiều mủ như hồng xiêm, trứng… thì nên phơi nắng ít nhất 7 ngày trước khi bó, còn các loại cây có ít mủ như cam quýt, nhãn, vải… thì nên phơi nắng ít nhất 7 ngày. tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.Phơi nắng ít nhất 2-3 ngày trước khi mang thai
Chuẩn bị đầy đủ các vật liệu như đất bầu, giấy ni-lông, dây thừng… Sử dụng các vật liệu đất đã chuẩn bị, buộc tất cả các khung đất mỏng vào cành, dùng giấy ni-lông bọc chậu hoa lại rồi dùng dây thừng buộc hai bên lại với nhau. Siết chặt túi để tránh quả bóng chiết xuất quay.
-
Bước 4: Cắt cành
Sau khi chiết 45-60 ngày, tùy theo mùa vụ và giống cây ăn quả, rễ sẽ phát triển. Khi rễ chuyển từ màu trắng sang vàng ngà hoặc xanh là hom đã sẵn sàng để đem ra vườn ươm.
-
Bước 5. Hạ máy vắt xuống
Cần cắt bỏ lá già, lá bệnh và một số lá non trước khi đóng bầu, mật độ cắt 20×20 cm, hoặc 30×30 cm. Không nên cắt hom quá dày, rễ và chồi sẽ kém phát triển, khi hái sẽ khó trồng.
Trước khi cho vào chậu xé giấy nilon, lấp đất màu cách cổ chậu 3-5 cm, tưới nước che 50% ánh sáng tự nhiên, ngày 2 lần như trên. Sau 5-10 ngày chuyển sang chế độ tưới 1-2 ngày 1 lần tùy theo độ ẩm của đất.Giâm cành có thể trồng trong túi ni lông hoặc sọt và chăm sóc như giâm cành
15-20 ngày sau khi đặt bầu xuống, dỡ bỏ mái che và để cây thích nghi với ánh sáng tự nhiên. Đến ngày thứ 30 bắt đầu tưới đẫm phân chuồng và chăm sóc như cây con. Sau khi cắt 45-60 ngày là có thể thu hoạch đem trồng.